Grafschafter tradities

Hier wunn wij!

Gebruiken en tradities

Sinds jaar en dag hechten de inwoners van Grafschaft Bentheim veel waarde aan hun tradities. De bewoners worden in de literatuur vaak als „nuchter" en „nauw verbonden met de aarde" getypeerd. Immigranten en vluchtelingen brachten weer nieuwe gebruiken en culturen met zich mee, waardoor de regionale tradities geleidelijk veranderden. De „oer-Grafschafters" bleven echter hun tradities trouw, zodat ook vandaag de dag nog bepaalde gebruiken zoals het „midwinterhoornblazen", het „klootschieten" en het bouwen van „Pingstkronen" bewaard zijn gebleven.

 

 

„Schoenzolen bakken"

Schoosohlenbacken© Samtgemeinde Neuenhaus
Das Bild zeigt das Schoosohlenbacken während des Weihnachts- und Brauchtumsmarktes in Neuenhaus.

In de periode rond kerst en oud & nieuw worden oude tradities en gebruiken in Grafschaft Bentheim weer nieuw leven ingeblazen. Tijdens de „Brauchtumstag" bakken in Grafschaft Bentheim mensen in klederdracht lokale specialiteiten op open vuren. Op de menukaart staan o.a. „ouderwetse knieperties" (dunne wafeltjes), hete grog en versgebakken „Schohsollen" (platte, stevige koeken in de vorm van een schoenzool). Op de wafelijzers waarmee de Schohsollen op open vuur worden gebakken, staan vaak de namen van families, wapens of Bijbelverzen gegraveerd. Dit oude keukengerei werd vaak van familie op familie doorgegeven. Een ander culinair hoogtepunt tijdens de Brauchtumstag zijn de „Kettelhänschen". Dit zijn kleine, ronde worstjes, die zo vanuit de dampende pan op een broodje met mosterd worden geserveerd.

 

 

Het midwinterhoornblazen

Wies et mij!

Het midwinterhoornblazen is een oud, heidens gebruik dat zowel in Grafschaft Bentheim als in Nederland nog wordt beoefend. Het blazen zou boze geesten verdrijven, zorgen voor een goede oogst en het volk behoeden voor rampen. Het diende echter ook als communicatiemiddel tussen boerderijen als iemand hulp nodig had. De midwinterhoorn is verwant aan de alpenhoorn en de lure, een Scandinavische hoorn. Er wordt op een hoorn tegelijk geblazen. Bij helder en koud winterweer is de midwinterhoorn op een afstand van 10 km of meer te horen. Het eeuwenoude gebruik wordt rond de jaarwisseling door meerdere blaasorkesten in de Duits-Nederlandse grensregio uitgeoefend. Op de vierde adventsdag vindt een grote midwinterhoornwandeling plaats. Tijdens een uitgestippelde wandelroute van circa 10 tot 12 kilometer of een kleine wandeltocht van circa 6 kilometer klinkt op 25 plekken de midwinterhoorn.

 

 

 

Klootschieten

© Grafschaft Bentheim Tourismus

Naast het klokkengebeier wordt ook het klootschieten als traditie in ere gehouden om een nieuwe periode (winterzonnewende) in te luiden. Het spel met de rollende „kloot" is zeer oud, volkenkundigen denken dat het al duizenden jaren bestaat.
Het spel lijkt op het „Boßeln" uit de Duitse regio Ostfriesland. Deze volkssport werd vroeger vooral in de gemeenten Uelsen en Nordhorn bedreven. Maar ook in de Nederlandse grensregio’s is het klootschieten nog populair, zodat er regelmatig internationale wedstrijden plaatsvinden.
Aan het begin van het nieuwe jaar komen overal in het Grafschaft groepjes mensen bij elkaar voor een gezellig potje klootschieten. Voordat het spel begint, leggen de teams de afstand tussen het begin- en het eindpunt vast. Ook de volgorde van de spelers wordt van tevoren afgesproken. De eerste werper van een team probeert de kloot zover mogelijk op de baan te gooien. De eerste werper van de tegenstander tracht vervolgens de kloot nog verder te gooien. Als dit niet lukt, mag de tweede werper van het team dat achterstaat het proberen. Vervolgens mag de tweede speler van het eerste team weer gooien, als zijn kloot achterligt. Enzovoorts, enzovoorts…
Het team dat in totaal het verst heeft gegooid, heeft gewonnen. Aan het eind van het spel wordt de ‘klootkoning’ gekozen. Hiervoor proberen beide teams een lege schnapsfles om te gooien. Wie als eerste de fles kapot gooit, mag zich klootkoning(in) noemen. Trouwens: bij elk potje klootschieten komen „blindgangers" voor, dit zijn kloten die in greppels vallen of in de bosjes belanden en bijna nooit meer worden teruggevonden. Het zoeken naar deze blindgangers is vermaak op zich! Na de wedstrijd doen alle teams zich tegoed aan een heerlijke maaltijd van boerenkool met worst.

 

Het lijkt erop dat u Microsoft Internet Explorer gebruikt als uw webbrowser om toegang te krijgen tot onze site.

Om praktische en veiligheidsredenen raden we u aan een actuele webbrowser te gebruiken, zoals Firefox, Chrome, Safari, Opera of Edge. Internet Explorer geeft niet altijd de volledige inhoud van onze website weer en biedt niet alle benodigde functies.